Schematherapie

Een schemamodus is een bepaalde gevoelstoestand waarin je schiet wanneer je in een situatie bent waar gevoelens van vroeger worden opgeroepen. Het plotseling omslaan van je stemming door bijvoorbeeld vlak, heftig, of zelfkritisch te reageren valt dit je omgeving op. Wanneer door een bepaalde emotionele gebeurtenis één of meerdere schema’s tegelijk worden geactiveerd, kom je in een bepaalde schemamodus (meervoud modi), of kortweg modus, terecht.

Een schema zou je dus kunnen opvatten als een stabiele, vaste overtuiging. De schemamodi zijn steeds wisselende gevoelstoestanden die worden bepaald door op dat moment actieve schema’s en de manier waarop jij met je intense emoties omgaat. Enkele voorbeelden van schema modi zijn: eenzame kind modus, ongedisciplineerde  of boze kind, veeleisende ouder modus, afstandelijke beschermer, of een zelfverheerlijker- modus.

‘Gekwetste kind modus’

Een voorbeeld is van een modus is de ‘gekwetste kind’ modus. Je voelt je bijvoorbeeld meteen buitengesloten als je hoort dat twee vrienden zonder jou naar de bioscoop zijn geweest. Je weet dat jouw vrienden jou echt niet in de steek willen laten, maar toch word je overmand door heftige emoties en voel jij je verdrietig en buitengesloten. Mogelijk was jij vroeger een buitenbeentje op school en had jij weinig vriendjes. Of verhuisde je veel waardoor je steeds geen stabiele relaties of aansluiting bij anderen kon vinden. Je hebt daardoor de overtuiging (schema) ontwikkeld dat je nooit ergens bij hoorde. Het gevoel van vroeger wordt dan meteen weer opgeroepen wanneer vrienden zonder jou iets ondernemen. Je schiet in je gekwetste kindmodus. Je reageert zeer emotioneel en kunt niet relativeren. Je moet echt moeite doen om je niet weer als een kind te gaan gedragen. Je gedrag wordt beheerst door oude pijnlijke ervaringen. Dan zit je in een modus.

Een bepaalde schemamodus vormt op die manier een krachtige manier van reageren, dat ervoor zorgt dat je steeds tegen dezelfde problemen aanloopt. Er ontstaat een interactie waar je niet meer uit komt omdat je omgeving vaak ziet dat je boos, vlak of teruggetrokken bent.

Doel schematherapie

Het doel van schematherapie is om jouw lang bestaande patronen te leren herkennen en inzicht te krijgen in je gevoelens en emotionele behoeften. Wat zijn jouw schema’s en modi? Hoe werken ze op je wijze van reageren in? Vervolgens kan jij je nare gevoelens en gedragspatronen doorbreken en veranderen. Uiteindelijk kun jij hopelijk gezonde schema’s opbouwen, zodat jij niet meer zo vast komt te zitten en niet zo sterk wordt belemmerd door negatieve beelden/gedachten over jezelf of anderen. Dan zit je in de schematherapie termen in je ‘gezonde volwassene’.

Jouw hardnekkig, terugkerende patronen kunnen een grote invloed hebben op je leven. Het voelt bijvoorbeeld alsof je altijd door iedereen in de steek wordt gelaten, je hebt het gevoel dat je niemand kan vertrouwen of dat jij een grote mislukkeling bent. Het is daarom belangrijk om deze patronen te doorgronden en te veranderen zodat jij meer controle krijgt over je emoties.

Voorlichting

Voor je aan de schematherapie begint, krijg je een uitgebreide voorlichting over de behandeling. Vervolgens bespreek je met je therapeut de terugkerende problemen waar je in je huidige leven keer op keer tegenaan loopt en hoe jij je dan voelt. Met behulp van je behandelaar worden de hardnekkige patronen en de daarbij behorende vervelende emoties geïdentificeerd. Daarna wordt uitgezocht hoe deze zijn ontstaan. Samen met je therapeut ga je terug naar je jeugd om te kijken welke emotionele basisbehoeften bij jou niet vervuld zijn.

Wanneer je de hardnekkige patronen hebt benoemd en erkend, ga je samen met je therapeut aan de slag om deze nare of verdrietige ervaringen uit je jeugd te verwerken. Uiteindelijk is het doel dat jij afscheid neemt van je oude, negatieve schema’s om open te staan voor nieuwe positievere schema’s en je meer controle krijgt over je emoties.

Behandelaanbod

Schematherapie wordt in Groningen zowel intensief (deeltijdbehandeling) als minder intensief (ambulant) aangeboden. Bij de deeltijdbehandeling zijn er 4 schematherapiegroepen die variëren in intensiteit. Daarbij wordt schematherapie in een groep van maximaal 9 personen aangeboden. De behandelduur is 9 maanden tot een jaar. Je krijgt verschillende therapieonderdelen op een dag aangeboden, zowel verbaal als non-verbaal. Daarnaast is er de mogelijkheid om een deel van je behandeling online te volgen.

Lentis biedt een eendaagse schematherapie groep waarbij ook individuele psychotherapie wordt aangeboden. Deze groep is speciaal bedoeld voor mensen die te maken hebben met ernstige persoonlijkheids​problematiek, maar daarnaast nog wel willen en kunnen blijven werken of studeren.

Ook zijn er 3 driedaagse schematherapiegroepen. Een van deze groepen is speciaal bedoeld voor adolescenten in de leeftijd van 18-24 jaar. Verder is er een groep die speciaal is bedoeld voor mensen die vooral veel moeite hebben om structuur aan te brengen in hun leven. Tot slot is er een groep voor volwassenen.

Bij de ambulante behandeling bestaat er de mogelijkheid individuele schematherapie te volgen of je krijgt een keer in de week groepstherapie, aangevuld met individuele schematherapie.

Schematherapie wordt onder andere ingezet bij persoonlijkheidsstoornissen, zoals borderline problematiek. Schematherapie kan ook geschikt zijn bij de behandeling van angststoornissen, relatieproblemen, eetstoornissen of depressie. Met name als die klacht is afgenomen, komt de persoonlijkheidsthematiek die eraan ten grondslag kan liggen of er mee samenhangt meer naar voren, zodat schematherapie als vervolg – of nabehandeling passend wordt.

Ook voor minder zware problemen kan schematherapie worden ingezet. Schematherapie helpt om hardnekkige patronen te herkennen die in jouw kindertijd zijn ontstaan. Wanneer je deze patronen niet herkent en verandert, loop je steeds tegen dezelfde problemen aan.

Bij schematherapie is jouw band met je behandelaar heel belangrijk. De behandeling kan heel emotioneel voor je zijn omdat je mogelijk teruggaat naar moeilijke of traumatische ervaringen uit je jeugd. Om jouw patronen te doorgronden en te veranderen, werk je nauw met je behandelaar samen. Het is daarom van belang dat jij je veilig en op je gemak voelt tijdens de schematherapie en jij je behandelaar vertrouwt. Bij Lentis werken ervaren en deskundige behandelaars die schematherapie verzorgen. Zij zijn aangesloten bij het register schematherapie. Je kunt terecht bij vrijwel al onze locaties.

Voor alle vormen van behandeling en begeleiding heb je een verwijzing nodig van je (huis)arts. Dit betekent dat jij je niet zelf bij Lentis kunt aanmelden. Bespreek je klachten met je huisarts. Hij of zij kan jou dan eventueel doorverwijzen.

Vergoeding van zorg in 2019

Vergoedingen van zorg kunnen jaarlijks wijzigingen en hangen af van de soort zorgverzekering die jij hebt. Ontvang je psychische hulp van Lentis of ga je wellicht bij Lentis in behandeling? En wil je weten welke kosten daaraan verbonden zijn en wat de vergoedingen zijn? Neem dan eerst contact op met je zorgverzekeraar. Op die manier kom je niet voor verrassingen te staan. Lentis informeert je ook graag uitgebreid over de kosten die vergoed worden zodat je niet te maken krijgt met onverwachte ziektekosten.

Locaties schematherapie

In Groningen zit een team van ervaren schematherapeuten die voor een groot deel ook aangesloten zijn bij het register schematherapie. Je kunt voor schematherapie bij vrijwel al onze locaties terecht. Niet elke schematherapeut werkt hetzelfde. De werkwijze heeft onder meer te maken met ervaring en de genoten opleiding van de behandelaar.