Geplaatst op 21 maart, 2024
Het Zuiderpaviljoen, onderkomen van de leerafdeling VKB in Zuidlaren, voelt als een warm bad. Een bewoner spreekt een werknemer aan op de losse veters, de ander zit rustig een kopje koffie te drinken met een tijdschrift. Maar achter die gemoedelijkheid gaat een hoop werk schuil. Sinds dit schooljaar mogen derde- en vierdejaars leerlingen van het Alfa College en Noorderpoort aan dat werk ruiken: dit is de eerste leerafdeling van Lentis. Mensen van verschillende opleidingen krijgen hier een kans. Op dit moment combineren vijftien leerlingen van de opleidingen Verzorgende IG en Verpleegkunde hun studie met de praktijk.
Veilig leerklimaat
Jolien, gedifferentieerd verpleegkundige, werkt al negentien jaar in het Zuiderpaviljoen. Het is een (laatste) thuis voor mensen met een langdurige psychiatrische geschiedenis én somatische problematiek. De meeste zijn ouderen. Jolien weet als geen ander wat het werk kan vragen. “Er wordt hier 24 uur per dag zorg geboden. Het lijkt op een verpleeghuissetting, maar dat is het zeker niet. De psychiatrie speelt een grote rol. Als iemand apart gedrag vertoond, moeten wij éérst de somatische factoren uitsluiten. Is het geen urine of luchtweginfectie, bijvoorbeeld? Doordat we er kort opzitten zijn we er snel bij als er bijvoorbeeld een arts nodig is.”
Collega Thom komt erbij zitten en vult aan. “We kennen de mensen door en door. Je bent op de groep aanwezig, dus je signaleert heel veel.” Thom heeft een coachende rol ten opzichte van de leerlingen. “We proberen leerlingen hier een veilig werk- en leerklimaat te bieden.”
Thom en Jolien voor het Zuiderpaviljoen (maart 2024). De foto met de leerlingen, bovenaan de pagina, werd gemaakt in de zomer.
Unieke afdeling
De jongeren doen een hoop ervaring op. Per periode wisselen ze van afdeling en zien zo verschillende problematiek. Thom: “We hebben hier heel veel ziektebeelden.. schizofrenie, Huntington, bipolaire stoornissen. We hebben drieëndertig mensen met allemaal hun eigen ziektebeeld. En naast dat ziektebeeld zijn er ook nog somatische behoeftes, want het zijn allemaal ouderen.”
Een flinke en unieke vuurdoop dus. Jolien: “Wij krijgen de meest complexe mensen. Arjon Glazenborg, de hoofdbehandelaar, zegt altijd: er zijn over het hele land maar drie afdelingen die zulke zorg als jullie kunnen bieden.” Wij zijn uniek, omdat we warme zorg en nabijheid bieden.
Thom vult aan: “Tel daar de somatische en psychiatrische kennis en kunde bij op, en je snapt waarom bijna elke bewoner hier de levensverwachting overstijgt. Dat is wel heel bijzonder.”
Overlijdensprotocol
Je ontkomt er niet aan. Op een psychiatrische ouderenafdeling overlijden mensen. Jolien: “Een aantal stagiaires had nog nooit te maken gehad met de dood, of in ieder geval het zien van de dood. In de eerste weken van het schooljaar hebben we gelijk het overlijdensprotocol gepresenteerd. Dat klinkt misschien heel zakelijk, maar je probeert daarin alles bespreekbaar te maken.”
“Inmiddels hebben de leerlingen het een paar keer meegemaakt, en we gaan daar samen heel respectvol mee om. We vangen de familie op en doen een uitgeleide bij de deur. Daarin worden stagiaires ook meegenomen en dat helpt ze ook wel. Soms wordt er emotioneel gereageerd, maar dat mag en kan ook. Zo is dat ook op kantoor: juist als je met elkaar kan huilen, kan de luchtigheid en dat grapje er ook zijn. Dat maakt dat je een band opbouwt en een veilige leer- en werkomgeving creëert.”
Hanze gaat meedoen
Het eerste schooljaar vliegt voorbij. En daarmee is ook het nieuwe schooljaar weer in zicht. Thom: “Het eerste halfjaar ben je natuurlijk veel bezig met de twee scholen en het afstemmen. Je probeert het onderwijs en de werkvloer op elkaar aan te laten sluiten. Daar vinden we steeds meer onze draai in. Dit is pas het eerste jaar, dus we kijken heel erg uit om de verbeteringen van volgend jaar te implementeren.
Op de woensdagen zijn er docenten van zowel het Alfa College als Noorderpoort. Dat is de dag van de theorie. Verder is elke leerling nog twee en een halve dag per week werkzaam op de afdeling. Thom: “Het opzetten van de leerafdeling is een investering, maar het neemt écht werk uit handen. We hebben meer tijd om ons op overstijgende taken te richten en de zorg in te richten. Zonder dat het ten koste gaat van de aandacht voor de bewoners.”
Succes trekt aan. Volgend schooljaar gaat de Hanze Hogeschool meedoen aan de samenwerking. En gaat binnen Lentis niet alleen de afdeling VKB (Voortgezette Klinische Behandeling) maar ook de opnamekliniek onderdeel uitmaken van het traject in het Zuiderpaviljoen. En dan niet meer onder de noemer leerafdeling VKB, maar leerafdeling Zuiderpaviljoen: zowel de VKB als de opnamekliniek zijn in het gebouw gehuisvest.
Trots
Het mes snijdt aan twee, of zo mogelijk drie kanten: leerlingen en werknemers leren van elkaar, bewoners worden verzorgd, huidige werknemers worden ontlast. Bovendien blijven leerlingen die het naar hun zin hebben werken op de afdeling.
Jolien: “We proberen onszelf en de ouderenpsychiatrie hiermee op de kaart te zetten. Mensen denken vaak dat het suf is maar het is heel dynamisch. Leerlingen hoeven niet gelijk een contract te ondertekenen, ze kunnen op een veilige manier bekijken of dit iets voor ze is. En als dat niet zo is, hebben ze wel héél veel ervaring opgedaan bij ons. Want je krijgt hier alle facetten van de zorg aangeboden: ADL zorg, psychiatrische kennis, maar ook verpleegtechnische handelingen. En als ik dan zo kijk.. mensen komen hier binnen als leerling, maar ik zie nu echt beginnende professionals. Nou, daar mogen we best trots op zijn!”
Deel dit artikel